سفته بانکی، یک سند تجاری است که به موجب آن فرد امضاء کننده تعهد می‌کند مبلغی را در تاریخ معین یا به‌محض درخواست، به شخص خاص یا به حامل پرداخت کند. این سند باید شامل امضا یا مهر متعهد، مبلغ تعهد شده، گیرنده وجه و تاریخ سررسید باشد.

به زبان ساده، سفته یک نوع سند مالی مشابه چک و برات است که در معاملات تجاری و بازرگانی کاربرد فراوانی دارد. به‌طور کلی، اسناد تجاری، اسنادی هستند که قابلیت انتقال دارند و در موارد قانونی قابل استناد هستند. سفته معمولاً به‌عنوان یک ابزار ضمانتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرچند که در گذشته بیشتر به‌عنوان یک وسیله پرداخت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در حالی که سفته همچنان در معاملات تجاری کاربرد دارد، امروزه بیشتر برای ضمانت پرداخت و انجام معاملات استفاده می‌شود و از آنجا که چک بیشتر در معاملات رایج است، سفته همچنان نتواسته جایگاه چک را در جامعه پیدا کند. همچنین، قوانین مربوط به سفته برای بسیاری از افراد ناشناخته است. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد چک بانکی و قوانین آن هستید، مطالعه مقاله «چک چیست؟» می‌تواند به شما کمک کند.

انواع سفته متناسب با کاربرد آن‌ها در امور مختلف

سفته به عنوان یک سند تجاری، در موارد مختلفی استفاده می‌شود و انواع آن بر اساس کاربردهای خاص تعریف می‌شوند. به طور کلی، همه این کاربردها با یک نوع سفته انجام می‌شود و تفاوتی از نظر ظاهر وجود ندارد. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین کاربردهای سفته اشاره می‌کنیم:

پرداخت در معاملات کالا
تضمین اجرای تعهدات
تضمین پرداخت اقساط وام
استخدام و تضمین حسن انجام کار

اگرچه امروزه بیشتر از سفته برای تضمین استفاده می‌شود، این سند تجاری کاربردهایی همچون پرداخت وام، تضمین انجام تعهدات، درخواست مطالبات مالی و موارد دیگر نیز دارد.

سفته ضمانت چیست؟

سفته ضمانت یا سفته امانت، سندی است که برای اثبات تعهد به انجام صحیح وظایف یا حسن انجام کار استفاده می‌شود. این نوع سفته بیشتر در زمان استخدام توسط شرکت‌های دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کارفرمایان به منظور کاهش ریسک خسارت و همچنین به‌منظور تضمین تعهد کارجویان نسبت به شرکت، از آن‌ها سفته اخذ می‌کنند.

سفته ضمانت با سفته معاملاتی تفاوت دارد، که عمده‌ترین تفاوت آن در تاریخ درج‌شده در سفته است. مبلغ ذکر شده در سفته قرار نیست پرداخت شود، بنابراین باید عبارت «سفته بابت حسن انجام کار» در قسمت تاریخ نوشته شود.

قانون جدید مربوط به سفته ضمانت

قوانین مرتبط با سفته‌های ضمانتی شامل نکات کلیدی و مهمی است که رعایت آن‌ها برای جلوگیری از سوء‌استفاده ضروری است:

نحوه درج تاریخ: در بخش تاریخ سفته، باید به‌جای تاریخ مشخص، عبارت «سفته در ضمانت حسن انجام کار» نوشته شود.
نحوه درج نام گیرنده: حتماً باید نام دقیق کارفرما یا شرکت طرف قرارداد در سفته درج شود تا مشخص باشد تعهد به چه کسی داده شده است.
نگهداری ته‌برگ سفته: پس از تحویل سفته به کارفرما، بخش ته‌برگ آن را جدا کرده و نزد خود نگه دارید. این ته‌برگ در صورت بروز اختلاف و عدم استرداد سفته توسط کارفرما، به عنوان مدرک قانونی قابل استناد است.

سفته ضمانت پول

سفته ضمانت پول در مواقعی استفاده می‌شود که مبلغی به‌صورت قرض یا امانت به شخصی پرداخت شده باشد. در چنین شرایطی، اگر فردی به عنوان ضامن بین طلبکار و بدهکار قرار گیرد، می‌تواند برای تضمین بازپرداخت، از بدهکار سفته بگیرد تا در صورت ناتوانی وی در پرداخت، سفته را به طلبکار ارائه دهد.

موارد کاربرد سفته

سفته در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

پرداخت بدهی: به‌منظور پرداخت بدهی در زمان مشخص میان دو طرف.
ضمانت وام: برای تضمین بازپرداخت وام به بانک یا مؤسسات مالی.
تضمین تعهدات قراردادی: در قراردادهای پیمانکاری به عنوان تضمین حسن انجام کار.
کاربرد به‌عنوان سند تجاری: سفته بانکی به دلیل داشتن اعتبار حقوقی، نقش مهمی در افزایش اعتبار قراردادها دارد.

مطمئناً! در پاسخ به سوال «چگونه سفته بگیریم؟» باید گفت که برای تهیه سفته، می‌توانید به شعب بانک ملی ایران یا باجه‌های روزنامه‌فروشی در سراسر کشور مراجعه کرده و با پرداخت مبلغ اسمی آن، سفته مورد نظر خود را دریافت کنید.

لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر، به دلیل مشکلاتی که در پی فروش سفته‌های جعلی در باجه‌های روزنامه‌فروشی به وجود آمده بود، تلاش‌هایی برای محدود کردن فروش سفته در این مکان‌ها صورت گرفته است. بنابراین، توصیه می‌شود تا حد امکان، سفته را از شعب بانک ملی تهیه نمایید.

مدارک مورد نیاز برای دریافت سفته از بانک:

برای دریافت سفته از بانک، به ارائه مدارک شناسایی خاصی نیاز نیست. در واقع، مدارک لازم برای دریافت سفته از شعب بانک ملی یا باجه‌های روزنامه‌فروشی، تنها ارائه کارت ملی شما است. هر سفته صادر شده دارای یک شماره پیگیری منحصر به فرد بوده و به عنوان یک سند تعهدآور مالی معتبر شناخته می‌شود.

نحوه دریافت سفته از بانک ملی:

برای دریافت سفته از بانک ملی، مراحل زیر را دنبال کنید:

به یکی از شعب بانک ملی مراجعه کنید.
کارت ملی خود را به همراه داشته باشید. (توصیه می‌شود برای اطمینان بیشتر، شناسنامه خود را نیز همراه داشته باشید.)
کارمزد و هزینه مربوط به سفته را که معمولاً از سایر مراکز مانند باجه‌های روزنامه‌فروشی کمتر است، پرداخت نمایید.
سفته‌های مورد نیاز خود را دریافت کنید.

مدارک لازم برای دریافت سفته از بانک ملی:

همانطور که گفته شد، برای دریافت سفته از بانک ملی، تنها ارائه کارت ملی کافی است. با این حال، برای اطمینان خاطر بیشتر، می‌توانید شناسنامه خود را نیز به همراه داشته باشید.

سقف سفته چقدر است؟

مطمئناً! هر برگ سفته دارای یک سقف مبلغ اسمی مشخص است که روی آن درج شده است. برای مثال، ممکن است روی یک سفته عبارت “تا سقف ۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال” قید شده باشد. شما مجاز هستید مبلغی معادل یا کمتر از این سقف را در متن سفته بنویسید. برای جلوگیری از هرگونه اشتباه، توصیه اکید می‌شود که مبلغ مورد نظر را علاوه بر عدد، به صورت حروفی نیز در سفته درج نمایید.

سامانه الکترونیکی سفته چیست؟

سامانه سفته و برات الکترونیکی، یک سیستم نوین است که توسط خزانه‌داری کل کشور و با همکاری بانک‌ها و سایر نهادهای مرتبط، به منظور الکترونیکی کردن فرآیند صدور و گردش سفته و برات طراحی و پیاده‌سازی شده است. این سامانه، که بخشی از پروژه بزرگ خزانه‌داری الکترونیک به شمار می‌رود، مزایای متعددی را به همراه دارد. از جمله این مزایا می‌توان به ارائه خدمات سریع‌تر و دقیق‌تر به مردم، حذف واسطه‌ها در فرآیند ارائه این اوراق، پیشگیری از جرایمی نظیر جعل و سوءاستفاده‌های احتمالی، و تضمین اصالت و اعتبار این اسناد از طریق امضای دیجیتال وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک‌های عامل اشاره کرد. به عبارت دیگر، این سامانه با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، بستری امن و کارآمد برای مدیریت سفته و برات به صورت الکترونیکی فراهم می‌آورد.

سوالات متداول

آیا سفته بدون قرارداد اعتبار دارد؟

در حالت کلی نیاز به قرارداد نیست اما سفته نوع ضمانت بدون قرارداد فاقد اعتبار است.

آیا سفته بدون امضا فاقد اعتبار است؟

بله

چگونه سفته باطل می‌ شود؟

عموما با انحلال سفته (پاره کردن یا آتش زدن آن) سفته باطل می‌شود. در حالت کلی نیز بعد از 5 سال از تاریخ سررسید و عدم اقدام دارنده برای وصول، سفته فاقد اعتبار و باطل است.

آیا سفته ضمانت اجرایی دارد؟

به جز نوع ضمانت انجام کار که تنها زمانی در دادگاه قابل پیگیری است که شرایط و مصادیق عدم حسن انجام کار مندرج و مورد توافق دو طرف محقق شده باشد.

سفته بعد از چند سال باطل می‌شود؟

5 سال

مبلغ سفته کجا نوشته می شود؟

داخل سفته محلی برای نوشتن مبلغ به عدد و حروف وجود دارد که توصیه می‌کنیم بیشتر از مبلغ اسمی سفته داخل آن درج نشود.

سَفته یا سُفته؟ کدام صحیح است؟

تلفظ سند تجاری سفته، به‌صورت سَفته یا سُفته انجام می‌شود؛ با وجود این که در عرف بسیاری از افراد به این سند تجاری سُفته نیز می‌گویند، ولی باید بدانید که طبق فرهنگ دهخدا و عمید، عبارت سَفته صحیح است.

آیا سفته هم مانند سایر اسناد تجاری مانند چک قابلیت انتقال دارد؟

بله؛ در قوانین سفته امکان انتقال سفته وجود دارد. در‌صورتی‌که نامی در سفته ذکر نشده باشد راه انتقال آن این است که حامل آن تغییر کند. درواقع، سفته در دستان هرکس باشد به او منتقل شده است. در‌صورتی‌که در سفته نامی هم ذکر شده باشد می توان آن را پشت نویسی کرد و به شخص دیگری انتقال داد.

چگونه سفته بگیریم؟

برای گرفتن سفته به شعب بانک ملی یا دکه‌های روزنامه فروشی مراجعه کنید.

وبلاگ

سفته چیست؟ قوانین و نحوه گرفتن سفته