چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم ؟ دانستن پاسخ این سوال و مطابق ارزش‌‌ها زندگی کردن، آرامش درونی و رضایت‌مندی در زندگی را در پی خواهد داشت. در این مقاله همراه ما باشید تا با 7 مرحله شناخت ارزش های زندگی و نحوه به‌کارگیری آن‌ها آشنا شوید.

 

ارزش‌های ما در زندگی چیست؟

ارزش‌ها همان باورهایی هستند که در مورد چیزهای مطلوب و دلخواه خود در زندگی داریم. مانند: احترام، حقیقت، عدالت، وفاداری، امنیت و… .

اغلب ما ارزش‌های خود را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم که مهم‌ترین ارزش‌هایی که ما را به اهداف‌مان می‌رسانند، چه ارزش‌هایی هستند. متاسفانه با کمی بررسی نیز می‌توان متوجه شد که ارزش‌های اغلب ما، همان ارزش‌هایی هستند که جامعه، فرهنگ و رسانه‌ها بر آن تاکید دارند. این ارزش‌ها ما را از دیگران متمایز نمی‌کنند.

آیا شما قادر هستید 5 تا 10 مورد از قابلیت‌ها و ارزش‌هایی که برای‌تان مهم هستنند را نام ببرید؟ بدون شک بدون انجام یک فرآیند کشف، شناسایی ارزش‌های اصلی برای شما چالش‌برانگیز است. در ادامه راه‌های این‌که چگونه ارزش‌های‌مان را پیدا کنیم را برای شما شرح خواهیم داد.

لازمه شناخت ارزش‌های زندگی

بسیاری از افراد تمام مسیر خود را اشتباه انتخاب می‌کنند و همیشه به دنبال فرصت‌ها و معجزه‌های بیرونی هستند. به دنبال این هستند که فرد دیگری پیدا شود تا به آن‌ها ارزش‌های‌شان را یادآوری کند تا در مسیر درست قرار بگیرند.

درست است که آدمی به انگیزه نیاز دارد، اما چرا خودمان آن فردی نباشیم که به خودمان انگیزه و روحیه لازم برای حرکت به سمت اهداف و خواسته‌های‌مان را بدهیم؟

 

زمانی‌که به ارزش‌های خود بی‌توجهی کنیم، مطمئنا وضعیت روحی، جسمی و عاطفی ما دچار مشکل می‌شود. زیرا کارهایی که انجام می‌دهیم در راستای ارزش‌های‌مان نبوده و این موضوع حال ما را بد می‌کند. ارزش‌ها بخشی از وجود ما هستند که با کمک آن‌ها می‌توانیم اهداف خود را برجسته کنیم.

شناخت ارزش های زندگی با روش معکوس

قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم که چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم ، ابتدا متن کوتاه زیر را بخوانید. در این متن یکی از بهترین و آسان‌ترین راه‌های شناخت ارزش‌ها، یعنی روش معکوس را معرفی شده و سپس با یک مثال آن را به‌طور واضح توضیح داده شده است .

ارزش‌ها میلی درونی هستند که در قلب و وجود ما نهفته‌اند. با شناخت آن‌ها می‌توانیم رسالت زندگی خود را پیدا کنیم و به عنوان یک انسان، جایگاهی در زندگی داشته باشیم.

با استفاده از روش معکوس می‌توانید به راحتی ارزش‌های خود را در زندگی پیدا کنید. برای استفاده از این روش در ابتدا بررسی کنید که در طول زندگی خود از چه چیزهای و در چه موقعیت‌هایی ناراحت شده‌اید. سپس علت ناراحتی خود را تجزیه و تحلیل کنید و در نهایت آن را معکوس کنید. معکوس ناراحتی‌های شما، همان ارزش‌های شما خواهند بود.

برای یادگیری هر چه بهتر این روش، به این مثال توجه کنید. تصور کنید در بخشی از زندگی خود احساس تنگنا و خفقان دارید و گمان می‌کنید اتفاقی یا شخصی باعث شده تا دست و پای شما بسته شود. اگر این احساس را معکوس کنیم متوجه می‌شویم که نداشتن آزادی عمل باعث ناراحتی و آزرده خاطر شما شده و در نتیجه می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین ارزش‌های شما آزادی است.

با همین روش، کل زندگی و دلایل ناراحتی خود را بررسی کنید تا بتوانید به ارزش‌های مهم زندگی خود پی ببرید. توصیه می‌کنم ارزش‌های خود را پیدا کرده و آن‌ها را زندگی کنید.

 

چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم ؟

زمانی‌که از اغلب افراد می‌پرسیم که چه ارزش‌هایی در زندگی خود دارید، بدون اندکی فکر به چند مورد مانند عدالت، وفاداری و صداقت اشاره می‌کنند. درست است که این موراد جزو ارزش‌ها محسوب می‌شوند اما نمی‌توان با بسنده کردن به آن‌ها، اهداف و عملکردهای خود را درست انتخاب کرد.

به بیان واضح‌تر باید تمام ارزش‌های وجودی خود را بشناسیم تا بتوانیم با توجه به آن‌ها در هر موقعیتی تصمیم درستی بگیریم. در این صورت می‌توانیم همواره مسیر درست را برای رسیدن به اهداف و خواسته‌هایی که در زندگی داریم، طی کنیم.

توجه داشته باشید که به راحتی توانایی شناخت ارزش‌های خود را نداریم و تصوری خلاف آن برای ما زنگ خطر محسوب می‌شود. زیرا با این فکر دیگر به دنبال چگونگی پیدا کردن ارزش‌های فردی خود در زندگی نخواهیم بود.

در ادامه 7 مرحله برای ایجاد و شناخت ارزش های زندگی برای شما شرح می‌دهیم:

مرحله اول)خالی کردن ذهن

ابتدا لازم است ذهن خود را از هر چیزی پاک کنید تا بتوانید یک فرآیند کشف خلاقانه را شروع کنید. بنابراین نفس عمیق بکشید، ذهن خود را خالی کنید و همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که ذهن هوشیار شما تمام پاسخ‌ها را در اختیار ندارد.

اولین قدم اساسی، قرار گرفتن در وضعیت روحی و عاطفی مناسب است. سپس مکانی آرام و به دور از عوامل حواس‌پرت را انتخاب کنید.

مرحله دوم)چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم :نوشتن لیست ارزش‌ها

باید بدانید که رسیدن به یک لیست کوتاه و مختصر از ارزش‌های شخصی خود، می‌تواند یک کار دلهره‌آور باشد. زیرا لیست ارزش‌های اخلاقی، به راحتی به 500 مورد می‌رسد. نکته مهم این است که از لیست‌های از پیش تعیین شده، استفاده نکنید چون ذهن آگاه شما بررسی می کند که کدام‌یک از ارزش‌ها از دیگر ارزش‌ها بهتر و مورد پسند دیگران بوده و همان را انتخاب می‌کند.

برای مثال ممکن است به تحصیلات علاقه‌ای نداشته باشید اما با خواندن این ارزش، ذهن‌تان که باور دارد با داشتن تحصیلات عالی مورد تحسین دیگران قرار می‌گیرید، یکی از ارزش‌های شما را به اشتباه تحصیلات در نظر می‌گیرد.

اما اگر برای نوشتن ارزش‌ها سردرگم هستید، در ادامه لیست ارزش‌های اخلاقی و فردی را برای شما ذکر خواهیم کرد. برای کشف ارزش‌های اصلی خود سه فرآیند وجود دارد که عبارتند از:

 

1- تجربه‌های اوج

تجربه‌های لذت‌بخش و نقاط اوج زندگی خود را به یاد بیاورید. در آن لحظه چه احساسی داشتید و چه ارزش‌هایی برای شما مهم بود؟ آن‌ها را یادداشت کنید.

2- ارزش‌های سرکوب شده

اکنون در جهت مخالف فرآیند اول پیش بروید، موقعیت‌هایی را در نظر بگیرید که ناراحت، عصبانی و ناامید بوده‌اید. در آن لحظه چه احساسی داشتید و حال روحی‌تان چگونه بود؟

حال ارزش‌های سرکوب شده آن لحظات را نیز یادداشت کنید.

3- آیین‌نامه رفتار

به این فکر کنید که مهم‌ترین چیز در زندگی شما چیست؟ سطح بالایی از سلامتی و نشاط؟ تجربه احساس هیجان و ماجراجویی؟ زیبایی؟ ثروت؟

بنویسید فراتر از نیازهای اساسی خود، چه چیزهایی باید در زندگی داشته باشید تا به اهداف‌تان برسید؟

در نهایت این سه فرآیند را با هم مقایسه کنید تا به شناخت ارزش های زندگی خود برسید. تمام این عوامل می‌توانند ارزش‌هایی باشند که در زندگی برای‌تان مهم هستند.

مرحله سوم)چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم :تقسیم‌بندی ارزش‌ها

با ترکیب پاسخ فرایندهای اول تا سومی که از در بخش قبلی نوشته‌اید، اکنون لیستی از ارزش‌های فردی در اختیار دارید.

احتمالا بین 20 تا 40 ارزش را در لیست خود نوشته‌اید. باید بدانید که این موارد خیلی زیاد هستند و شما از پس عملی کردن تمام آن‌ها بر نخواهید آمد.

 

بنابراین لازم است تمام ارزش‌ها را در موضوعات مرتبط دسته‌بندی کنید. برای مثال ارزش‌های یادگیری، رشد و پیشرفت در یک دسته قرار می‌گیرند، ارزش‌های ارتباط، صمیمت و دوست داشتن هم در یک دسته دیگر. در این مرحله به خوبی می‌توانید به شناخت ارزش‌های زندگی دست پیدا کنید.

مرحله چهارم)برجسته کردن اصل‌ها

برای مثال اگر گروهی دارید که شامل ارزش‌های صداقت، شفافیت و صراحت هستند، کلمه‌ای را انتخاب کنید که به بهترین شکل ممکن نمایانگر این گروه باشد و با خواندن آن احساس خوبی به شما دست دهد.

یک راه دیگر هم این است که یک کلمه را انتخاب کنید و کلمات دیگر را درون پرانتز، در مقابل هر یک بنویسید.به عبارت دیگر به گونه‌ای ارزش‌ها را بنویسید که موارد مشابه، یک ارزش محسوب شوند.

مرحله پنجم)تعیین و شناخت برترین ارزش های زندگی

این مرحله سخت‌ترین قسمت است. بعد از اتمام مرحله 4، مطمئنا هنوز هم لیست طولانی در اختیار دارید که اگر آن‌ها را کاهش ندهید، خیلی زود فراموش خواهید کرد. برای این‌که بتوانید لیست خود را کاهش دهید، سوالات زیر را از خود بپرسید:

• چه ارزش‌هایی برای زندگی شما ضروری است؟
• با کمک چه ارزش‌هایی می‌توانید به اهداف‌تان در زندگی دست پیدا کنید؟
• وجود چه ارزش‌هایی برای حمایت از احساسات درونی شما لازم است؟

 

با پاسخ دادن به این سوالات، با چند ارزش مهم و اصلی مواجه خواهید شد. در حالی که تعداد مقادیر برای هر فرد متفاوت است ولی بهترین حالت این است که دامنه ارزش‌های خود را به 5 تا 10 مقدار برسانید و سپس اولویت‌بندی کنید.

مرحله ششم)چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم : غنی‌سازی ارزش‌ها

در این مرحله، خلاقیت وارد عمل می‌شود تا بتوانید به تعیین ارزش های زندگی خود بپردازید. باید ارزش‌ها را به گونه‌ای برای خود برجسته کنید تا بتوانید آن‌ها را غنی‌تر کنید. برای این کار 2 نکته زیر را در نظر بگیرید:

• از کلمات و واژگان الهام‌بخش استفاده کنید.
• از کلماتی استفاده کنید که احساسات‌تان را برانگیخته و تحریک کند.

به عنوان مثال، ارزش اصلی سلامتی را برای نمایندگی سایر ارزش‌ها مانند انرژی و نشاط برجسته کنید و جمله ارزشمند آن این باشد: «سلامتی، هر روز با انرژی و نشاط زندگی کنید.»

مرحله هفتم)آزمایش بوم‌شناسی

زمانی‌که لیست ارزش‌های خود را کامل کردید، برای مدتی از آن‌ها دور شوید و روز بعد دوباره آن‌ها را مرور کنید. بعد از مرور لیست ارزش‌های خود به سوالات زیر پاسخ دهید:

• ارزش‌ها چه احساساتی در شما ایجاد می‌کنند؟
• آیا با اهداف شما سازگار هستند؟
• آیا ارزش‌هایی می‌بینید که با شخصیت شما در تضاد باشند؟
• رتبه‌بندی ارزش‌های‌تان به درستی انجام شده؟

 

این را بدانید که هیچ‌چیز نهایی نیست. بدون این که به خودتان سخت بگیرید، هر اصلاحی لازم است در لیست خود انجام دهید.

توصیه می‌کنم حداقل ماهی یک بار لیست ارزش‌های خود را مرور کنید تا ارزش‌های‌تان را به خود یادآوری کرده و مجددا آن‌ها را بررسی کنید که آیا به درستی انتخاب شده‌اند یا نه.

چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم : تست ارزش‌ها

اکنون شما بعد از انجام 7 مرحله، لیستی از ارزش‌های اولویت‌بندی شده را در اختیار دارید. حال باید آن‌ها را ارزش‌بندی کنید. به این صورت که به هر کدام از ارزش‌ها از 1 تا 10 امتیاز دهید، به گونه‌ای که عدد 10 به این معنی است که شما تاکنون به درستی در راستای آن ارزش زندگی کرده و رفتارها و عملکردهای خود را متناسب با آن انتخاب کرده‌اید.

اگر در یکی از ارزش‌ها به خود نمره‌ای کمتر از 7 داده‌اید، حتما بررسی کنید که چه تغییراتی باید در خود ایجاد کنید تا به عدد 10 نزدیک شوید.

پیشنهاد می‌کنم برای این کار یک جدول با 3 ستون ایجاد کنید. در ستون اول لیست ارزش‌ها، ستون دوم امتیازها و ستون سوم راه‌حل‌هایی برای بهبود آن‌ها را بنویسید. این کار بسیار مفید خواهد بود.

نکته مهم

ارزش‌ها در زندگی قابل تغییر هستند و ممکن است زمانی یک ویژگی برای شما ارزش محسوب شود و در زمانی دیگر نه. برای مثال ممکن است در سنین جوانی تحصیلات جزوی از ارزش‌های شما محسوب شد و در سنین بالاتر نه.
به همین دلیل تاکید داریم که حتما ارزش‌های خود را مرور کرده و آن‌ها را بازبینی کنید. شاید بعد از مدت زمان کوتاهی تصمیم بگیرید که یکی از ارزش‌ها را از لیست حذف کرده و ارزش دیگری جایگزین آن کنید.

 

سخن پایانی

زمانی‌که دیگران راحتی را به رشد ترجیح می‌دهند، دیگر تلاشی برای رشد یافتن نمی‌کنند.

شما به عنوان یک فرد منحصر به فرد دارای نقاط ضعف و قوت هستید که با شناخت ارزش‌های خود می‌توانید نقاط ضعف را در خود کاهش داده و نقاط قوت را تقویت کنید.

بنابراین مطابق مراحل بیان شده در این مقاله به راحتی می‌توانید به این سوال پاسخ دهید که چگونه ارزش های خود را پیدا کنیم و زندگی ایده‌آلی داشته باشیم؟ و سپس با به کارگیری آن‌ها بدون شک به شناخت ارزش های زندگی رسیده و موفق خواهید شد.